Biopaliwa są alternatywą dla ropy i gazu. Te, wytwarzane w procesie fermentacji uwalniają minimalne ilości dwutlenku węgla. Do ich produkcji można wykorzystać nie tylko specjalnie wyhodowane rośliny, ale przede wszystkim różnorodne odpady np. zużyty olej. Jaka jest przyszłość biopaliw w Polsce i w UE?

Biopaliwa – jak i z czego powstają?

Biopaliwa, którymi można zasilić samochody, samoloty, tankowce i inne pojazdy powstają na bazie roślin i produktów z nich otrzymywanych. Alternatywa dla paliw konwencjonalnych może powstawać na bazie owoców, roślin oleistych (rzepaku, palmy), zużytego oleju, słomy, alg (glonów), a nawet konopi. Innym rodzajem biopaliw jest biowodór oraz bioetanol, alkohol stanowiący dodatek do benzyny, przez co może być wykorzystywany w transporcie.

Wszystko to, aby przeciwdziałać pogłębiającemu się kryzysowi klimatycznemu, wywołanemu także przez sektor transportu. Szwajcarscy naukowcy opracowali nawet sposób przekształcania światła słonecznego oraz powietrza w neutralną pod względem emisji naftę słoneczną. Z kolei Lufthansa chce korzystać z syntetycznej ropy jako pierwsza linia lotnicza na świecie. To właśnie biopaliwa w lotnictwie odgrywają istotną rolę w przejściu branży na mniej emisyjną.

Pierwszy na świecie samolot z konopi zasilany olejem konopnym! Jest 10 razy mocniejszy niż stal

Biopaliwa w Polsce: Lotos i Orlen

W Polsce technologię biopaliw rozwijał głównie Lotos. Koncernwytwarzał biokomponenty ze zużytego oleju spożywczego oraz budował infrastrukturę do produkcji i sprzedaży praktycznie w 100% czystego wodoru. Grupa Lotos na koniec roku 2020 podała informację o wytworzeniu pierwszych w swojej historii biokomponentów: biopropanu, czyli biokomponentu LPG oraz biowęglowodorów ciekłych, czyli biokomponentów oleju napędowego. Niestety zaplanowane projekty dotyczące biopaliw opóźniły się, a przyszłość Lotosu zakończyła się wraz z fuzją.

Trudno mówić o dalszym rozwoju Grupy w kierunku biopaliw. Niedługo ma nastąpić fuzja Lotosu z Orlenem. W jej ramach stacje Grupy przejmie węgierski MOL. Część udziałów w rafinerii Lotosu natomiast przejmie gigant rynku paliw Saudi Aramco.

Z kolei Orlen ma teraz w planach produkcję biopaliw nowej generacji. Powstanie kompleks instalacji do produkcji bioetanolu nowej generacji ze słomy zbóż. Inwestycja zostanie zrealizowana w zakładzie w Jedliczu. Według spółki to pierwsza tego typu inwestycja w Polsce, a druga w Europie. Podobny zakład znajduje się w Rumunii.

– Zastosowanie nowoczesnego bioproduktu w transporcie, jako dodatku do benzyny, przyczyni się do spełnienia przez koncern Narodowego Celu Wskaźnikowego. Będzie także kolejnym ważnym krokiem do osiągnięcia przez PKN ORLEN neutralności emisyjnej do 2050 roku. Inwestycja, której wartość wyniesie ok. 1,12 mld zł, zostanie ukończona w czwartym kwartale 2024 roku.

To mogłyby być uprawy jedzenia. Biopaliwo wady

W pozyskiwaniu biopaliwa na ogromną skalę, konieczne jest dbanie o to, aby składniki pochodziły z upraw lub źródeł prowadzonych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Czy zawsze możemy to kontrolować?

Transport & Environment poddaje pod wątpliwość dotychczasowe dążenie Unii Europejskiej do rozwoju biopaliw. W 2009 roku UE przedstawiła plan rozwoju sektora biopaliw, który zakładał ich znaczny udział w miksie. Organizacja podaje, że wytwarzanie oleju palmowego do produkcji biopaliw w UE przewyższa jego ilość używaną do robienia ciastek, lodów, szamponów, szminek oraz innych produktów spożywczych i kosmetycznych. W 2017 roku samochody i ciężarówki z silnikami wysokoprężnymi spaliły 51% całego oleju palmowego używanego w Europie. Biodiesel powstaje właśnie na bazie oleju z roślin oleistych.

Zdanie to podziela Hubert Rozyk z Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych:

– Połowa produkcji opiera się na imporcie surowców spoza UE – pojawia się kwestia oleju palmowego i kosmicznych ilości zużywanych przez Unię do produkcji biopaliw, przy okazji biodiesel z oleju palmowego.

Dodaje, że zwiększanie udziału biopaliw z upraw zbóż czy alg, nie jest właściwe z kilku powodów. Widzi też przewagę innych źródeł energii, np. fotowoltaiki nad biopaliwami z surowców spożywczych. 

– Biopaliwa negatywnie wpływają na środowisko – wspierają monokulturowy model upraw. Te zasoby i ziemię można wykorzystać dużo lepiej i na wiele innych sposobów – ja osobiście wybrałbym zalesianie. Zanieczyszczenie i zakwaszenie mórz już dzisiaj jest olbrzymim problemem dla ekosystemów, „uprawy” alg byłyby kolejnym zagrożeniem dla dzikiego życia w morzach i ocenach – i dodaje:

– 4/5 biopaliw w UE to biodiesel, generuje średnio 80% wyższe emisje od swojego kopalnego odpowiednika. W 2020 zwiększał emisje UE, zamiast je zmniejszać. Biopaliwa nie rozwiązują problemu emisji z transportu – nadal będziemy mieć na ulicach trujące samochody.

Płyta, spodnie, dom. To wszystko powstało z recyklingu

Olej z frytek do recyklingu, czyli biopaliwa ze zużytego oleju

Biopaliwa charakteryzują się dużą biodegradowalnością – w ciągu 21 dni ulegają degradacji w około 95%, a olej napędowy w 70%. Kolejnym ich atutem jest fakt, że kiedy biopaliwo dostanie się do gruntu, nie powoduje jego skażenia. 

W związku z wątpliwościami na temat biopaliw dobrą alternatywą dla ich pozyskiwania wydają się odpady. W 2021 roku hiszpańska miejska spółka wodociągowa Emasesa uruchomiła pilotażowy projekt, w ramach którego wykorzystywała niechciane owoce do produkcji biopaliwa. Zgniłe pomarańcze przeznaczyła na poczet ich produkcji. 

Firma Trafin Oil odbiera zużyty olej od restauratorów i dostarcza go w miejsca, w których jest przetwarzany na biopaliwa. Ich projekt “Segreguj olej” zachęca Polaków, Czechów i Słowaków do oddawania zużytego oleju także bezpośrednio z domów. Można oddać oleje: słonecznikowy, z oliwek, rzepakowy, sojowy, palmowy, kokosowy i inne, tłuszcze, a także oleje i tłuszcze z sałatek, konserw, zalew olejowych oraz marynat.

W Polsce znajdują się już 72 pojemniki, do których można oddać zużyty olej.

źródło: transportenvironment.org, energy.gov, mat. własne

fot. główna Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.