W Hiszpanii przywrócono system kanałów irygacyjnych, który pamięta epokę średniowiecza. Czy zapomniane techniki mogą ponownie zrewolucjonizować rolnictwo dotknięte suszą i zmianami klimatu? 

Pierwsza zielona rewolucja 

Irygacja to sposób nawadniania gleby wynaleziony w epoce starożytnej. Znali go mieszkańcy Mezopotamii, Starożytnego Egiptu i Rzymu. Do Hiszpanii przywędrował w momencie kolonizacji półwyspu Iberyjskiego przez Arabów, którzy przywieźli ze sobą techniki praktykowane na Bliskim Wschodzie.

Islamska rewolucja rolnicza była pierwszą zieloną rewolucją. Połączyli techniki i wiedzę na temat wody, gleby, roślin, a także zachowania śniegu – powiedziała w wywiadzie dla The Guardian, José María Martín Civantos, przewodniczka projektu. 

Jak działa system irygacyjny? 

Hiszpańskie systemy irygacyjne, tzw. acequia, polegają na zmniejszaniu spływów deszczówki oraz topniejącego śniegu do rzek. Jednak zamiast bezpośredniego połączenia kanałów z uprawami, woda gromadzona jest w warstwach wodonośnych, co pozwala na wykorzystanie jej w trakcie suszy. 

• Ludzie nie myślą, że chłopi mogliby wymyślić coś tak złożonego – dodaje Civantos. Rzymianie budowali akwedukty i inne wodociągi, ale zawsze było to dla chwały państwa. Ta praca została wykonana, aby zwykli ludzie mogli przetrwać.

Przywracanie kanałów irygacyjnych sprzed 1000 lat

Odnowiony system irygacyjny ma ponad 1 800 metrów i działał jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku. Niestety, wraz z wyludnieniem terenów, kanały przestały być używane i popadły w ruinę. 

Na pomysł przywrócenia systemu wpadł zespół archeologów z Uniwersytetu w Granadzie. Z pomocą wolontariuszy udało się odnowić infrastrukturę acequia. 

Acequia używana była ponad 1000 lat temu, ale jej zalety przynoszą dużo pożytku również w XXI wieku. Kanały irygacyjne są łatwe w zarządzaniu i adaptacji, niedrogie w utrzymaniu, wydajne, a przede wszystkim odporne na zmiany klimatu. 

Jakie korzyści ma system irygacyjny w dobie kryzysu klimatycznego?

Starożytna technika odpowiedzią na współczesne problemy

Okazuje się, że systemy irygacyjne, jedne z ważniejszych odkryć, którym zawdzięczamy rozwój cywilizacji, mają wiele korzyści w czasie kryzysu klimatycznego. Acequia może okazać się przełomowym sposobem na radzenie sobie z suszą i utrzymywanie upraw rolnych. 

Odnowienie tysiącletniej sieci hydrologicznej pozwoliło też na ponowne zintegrowanie lokalnej społeczności. Jak podaje przewodniczka projektu, każdy jest zaangażowany w dbanie o kanały na swojej ziemi. Wiosną organizowane jest grupowe oczyszczanie sieci irygacyjnej, w której bierze udział grupa archeologów z Uniwersytetu w Granadzie oraz mieszkańcy okolicznych wiosek. 

Czuję się dobrze, wykonując tę pracę. Mam wrażenie, że daję coś z powrotem ziemi. Spotykam też ludzi, których normalnie bym nie spotkał – jesteśmy jak wielka rodzina – wyznaje José María Martín Civantos.

Nad projektami wznowienia kanałów irygacyjnych pracują również w wielu krajach Ameryki Łacińskiej i Stanach Zjednoczonych.

Źródło: The Guardian

Fot. główne: Laboratorium Archeologii Biokulturowej, Uniwersytet w Granadzie 

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.