Chwile spędzane na powietrzu w czasie letnich wieczorów nieodłącznie wiążą się z nierówną walką z komarami. Sposoby na nie są różnorodne – na małą skalę to m.in. lampy owadobójcze, a w miastach chętniej używa się środków chemicznych. Tymczasem komary można zwalczać ekologicznie i w nietypowy sposób – zachęcając jerzyki do zasiedlania.

Jerzyki uchodzą za prawdziwych owadożerców, w dodatku ich dieta skupia się na gatunkach dla nas niepożądanych, czyli na  insektach. Szacuje się, że jeden ptak w ciągu doby może zjeść nawet do 20 tys. komarów i meszek. To niebotyczne liczby, przy których tradycyjne i konwencjonalne sposoby wydają się błahe. Dlatego postawienie budki dla jerzyków jest najefektowniejsze, chociaż na rezultaty działań czasem trzeba trochę poczekać.

Budka lęgowa dla jerzyka – czym się charakteryzuje?

Jerzykom montuje się specjalistyczne budki, przystosowane do ich potrzeb i w przeciwieństwie do innych (np. typ A1, A, B) rzadko zasiedlane są przez inne gatunki. Czasem zdarza się, że stają się domem dla szpaków. Tego wykluczyć nie można.

Konstrukcje mają nietypowy kształt, są dłuższe niż szersze. Standardowe rozmiary to 34-40 cm długości, 20 cm wysokości i 18-25 cm szerokości. Owalny otwór wlotowy ma wymiary 6-6,5 x 3-3,5 cm. Jedna ze ścian budki powinna być otwierana.

Domki dla jerzyków nie wymagają regularnej konserwacji (w przeciwieństwie do innych gatunków), trzeba jednak pozostawić taką opcję na przypadek zasiedlenia przez niespodziewanych lokatorów lub zdarzenia losowe. W sprzedaży dostępne są produkty wykonane z różnych materiałów, wciąż jednak najodpowiedniejsze jest drewno i OSB. Obiekty mogą być dodatkowo wzmocnione blachą.

Gdzie montować budki lęgowe dla jerzyków?

Budki lęgowe dla jerzyków można montować zarówno na wsi, jak i w miastach. Dobre miejsca to m.in. balkony, miejsca pod dachem i ściany budynków (natynkowe, podtynkowe, wewnętrzne). Istnieją jednak pewne ograniczenia. Stanowisko powinno być otwarte – w pobliżu nie mogą znajdować się drzewa lub inne przeszkody. Jerzyki wlatują przez otwór swobodnym lotem. Gdy wylatują, najpierw opadają kilka metrów, by następnie wzbić się w przestworza. Potrzebują więc dużo przestrzeni. Przy montażu na balkonach trzeba pamiętać, aby miejsce było jak najdalej oddalone od barierki.

Optymalne stanowiska to wystawa wschodnia oraz północna. Budek nie powinno się instalować od strony południowej i zachodniej ze względu na ryzyko przegrzania. Nawet przy montażu w ogrodzie trzeba zaopatrzyć się w wysoką drabinę. Budki dla jerzyków montuje się wysoko – na ok. 6 m wysokości. Warto je stawiać obok siebie, gatunek chętniej gniazduje w koloniach. Poza montażem na i w budynkach coraz częściej spotyka się także hotele – wieże z budkami.

Zachęcanie jerzyków do zasiedlania

Jerzyki to ptaki, które przyzwyczajają się do danego miejsca i raczej niechętnie decydują się na zmiany. Dlatego po zamontowaniu budek trzeba być cierpliwym – czasem trzeba czekać na nie kilka lat. Oczywiście wybór optymalnego miejsca ma znaczenie. Działania można uskutecznić przez załączanie płyty z nawołującymi odgłosami jerzyków (głośnik powinien być zlokalizowany w pobliżu konstrukcji).

Okres gniazdowania jerzyków to maj-czerwiec, kolejny kluczowy termin dźwięcznego zaproszenia to połowa lipca (młode szukają miejsc do zasiedlania w przyszłym roku). Ze względu na dużą wysokość wieszania budki jerzyki są rzadko atakowane przez drapieżniki.

foto: bocian.org.pl & Mariusz Grzeniewski

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.