Zmiana w systemie rozliczeń energii oddawanej przez prosumenta do sieci oraz wprowadzenie kolektywnego modelu energetyki prosumenckiej w ramach wirtualnego prosumenta – takie propozycje pojawiły się w specjalnie opracowanym raporcie autorstwa firmy Ernst & Young, która przygotowała go na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości.

Zmiana miałaby polegać na zwiększeniu współczynnika tzw. systemu opustów, który został wprowadzony w połowie 2016 roku. Do tej pory prosumenci eksportujący każdą nadwyżkową kWh  energii elektrycznej do sieci, mogą uzyskać opust w kolejnym okresie rozliczeniowym (maksymalnie do roku) za energię pobraną z sieci w proporcji 1 : 0,8 dla instalacji do 10 kW, a także 1:0,7 dla większych, ale do 50 kW. Opust obejmuje wyłącznie składnik zmienny energii i dystrybucji na rachunku.

Prosumentów definiuje się zgodnie z ustawą dot. OZE. Chodzi między innymi o gospodarstwa domowe, wspólnoty/spółdzielnie mieszkaniowe z mikroinstalacją o mocy do 50 kW. Od niedawna definicję ustawy spełniają również mali i średni przedsiębiorcy.

Eksperci Ernst & Young proponują zwiększyć ten współczynnik do poziomu 1:1, a także umożliwienia korzystania z niego przez wszystkie podmioty przyłączone na niskim napięciu (poniżej 1 kV), w tym działające grupowo jako tzw. wirtualni prosumenci. Co więcej, uważają, że opusty powinny dotyczyć nie tylko rozliczanych na podstawie umowy kompleksowej, lecz także umów zwanych rozdzielonymi (tj. po zmianie sprzedawcy energii, aktualnie niemożliwym jest korzystanie z systemu upustów z umową z podmiotem innym niż jeden z ZE).

Dwa warianty rozliczenia prosumentów

Możliwe byłyby dwie możliwości rozliczeniowe. Pierwsza dedykowana jest prosumentom z wysokim współczynnikiem autokonsumpcji. Opust miałby wynosić 1:1 na opłacie za energię czynną, ale nie ma go na opłatach dystrybucyjnych. Nie ma też w tym przypadku zaproponowanej tzw. prosumenckiej opłaty stałej za moc.

Drugi przypadek jest przeciwny – dotyczy prosumentów z dużą nadwyżką. Eksperci zaproponowali tutaj opust 1:1 na energii i na dystrybucji. Uwzględniono też dodatkową opłatę za stałą moc. Ma ona być naliczana za każdy kW mocy inwertera w ramach taryfy Operatora Systemu Dystrybucyjnego. Według Ernst & Young opłata zostanie określona na takim poziomie, aby nowy system nadal był opłacalny dla obecnych prosumentów, jak obecny system.

Opłata prosumencka ma chronić nie-prosumentów przed kosztem utrzymania sieci, które mogą rosnąć ze względu na zwiększającą się liczbę prosumentów. W takiej sytuacji sprzedawca energii miałby odprowadzać do OSD opłaty dystrybucyjne równe tej pobranej od prosumentów. Gwarantowałoby mu to dodatnią marżę na ich obsłudze.

W pomyśle firmy przewidziano w związku z tym zniesienie ograniczenia okresu wsparcia dla prosumentów do połowy 2039 roku, natomiast wsparcie dla indywidualnej instalacji miałoby być wydłużone do 25 lat (aktualnie gwarancja korzystania z systemu upustów wynosi 15 lat).

Kim jest wirtualny prosument?

Zaproponowana koncepcja wirtualnego prosumenta powstała z myślą o podmiotach niemających dostępu do wystarczającej powierzchni potrzebnej do budowy OZE. Chodzi między innymi o spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, właścicieli budynków o małych dachach albo o grupie podmiotów, wśród których jeden posiada dużą powierzchnię i może się nią podzielić.

Na wirtualnego prosumenta składałoby się przynajmniej dwóch prosumentów, którzy by się rozliczali wspólnie z wyprodukowanej energii z OZE. Rozliczenia miałyby być ustalane na podstawie umowy między prosumenckiej, która regulowałaby działania wirtualnego prosumenta. Przykładowo, na podstawie umowy mogliby skorzystać dwaj sąsiedzi, z których jeden dysponuje większą działką (lub dachem skierowanym na stronę południową) i ma możliwość montażu fotowoltaiki. Drugi z nich mógłby na podstawie umowy korzystać z tańszego, czystego prądu zmagazynowanego w sieci przez instalację pierwszego. Podobnie z np. członkami spółdzielni mieszkaniowej z dużym gruntem czy osiedla domków jednorodzinnych ze wspólnymi punktami do oświetlenia czy obsługi.

Model wirtualnego prosumenta ogranicza się do mikroinstalacji i instalacji małych, czyli do 500 kW.

Kiedy zmiany w ustawie o OZE?

W pierwszym kwartale 2020 roku, zgodnie z nowo przyjętą przez sejm nowelizacją ustawy o OZE, ma pojawić się rozporządzenie przygotowane przez Ministerstwa Przedsiębiorczości oraz Energii, które ma doprecyzować zasady współpracy OSD i prosumentów.

Raport Ernst & Young „Koncepcja zmian regulacji wspierających rozwój energetyki prosumenckiej” możecie znaleźć tutaj. Ma on zostać wykorzystany w pracach specjalnego zespołu ds. energetyki prosumenckiej. Powołano go w lutym i przewodniczy mu Minister Przedsiębiorczości, Jadwiga Emilewicz.

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.