Rok 2019 w Polsce to z pewnością czas fotowoltaiki. Już w październiku moc zainstalowana w PV w naszym kraju przekroczyła 1 GW. Daje to wzrost rok do roku o 158%. Fotowoltaiczny boom to efekt m.in. ulgi termomodernizacyjnej, rządowego programu Mój Prąd oraz stopniowej zmiany myślenia społecznego na temat ekologii. Co jeszcze w 2019 roku wydarzyło się w branży OZE? Jak mają się inwestycje w farmy wiatrowe? I co z systematycznym podnoszeniem efektywności energetycznej polskiego budownictwa? Zapraszamy na przegląd wydarzeń ubiegłego roku. 

Po wyborach październikowych nowy rząd Mateusza Morawieckiego powołał Ministerstwo Klimatu, odpowiedzialne za politykę klimatyczną i rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce. Na jego czele stanął Michał Kurtyka.  Aktualnie resort chce, aby w 2020 roku parlament przyjął przepisy ws. kaucji za plastikowe butelki. Jest to część prac nad reformą rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). 

Ministerstwo Klimatu i Michał Kurtyka – nowość i świeżość, czy tłamszenie OZE?

OZE: energia wiatrowa

Wciąż inwestycje w  instalacje wiatrowe w Polsce są silnie ograniczone m.in. przez ustawę 10H, która weszła w życie jeszcze w 2016 roku. Mimo to drgnęła kwestia opracowania i realizacji projektów w wiatrowej energetyce offshore. W tym celu Polska Grupa Energetyczna założyła specjalną spółkę Baltica odpowiedzialną za budowę trzech farm wiatrowych, które do 2030 mają mieć łączną moc ponad 2,5 GW. W ich budowie ma pomóc duński koncern Ørsted, z którym PGE nawiązało w grudniu porozumienie w tej sprawie.

Porozumienie PGE z Ørsted przy projektach offshore – kolejny krok naprzód!

Nad polską energetyką wiatrową teraz czuwać ma powołany przez Mateusza Morawieckiego resort aktywów państwowych.  Sektor energetyki wiatrowej dodatkowo stymulują również aukcje OZE, które przełożą się na budowę ponad 2,2 GW nowej mocy z wiatraków. 

OZE: fotowoltaika

Prężny rozwój w branży OZE odnotowała fotowoltaika. Poziom ponad 1000 MW mocy z instalacji zamontowanych łącznie na terenie Polski został przekroczony już na początku października 2019 roku. Choć na całościowy raport, który publikowany jest przez Instytut Energetyki Odnawialnej, trzeba jeszcze poczekać, już teraz szacuje się, że – w porównaniu do 2018 roku – w 2019 r. mamy o 168,3% mocy fotowoltaicznych więcej. To pierwszy w historii fotowoltaiki tak duży wzrost. Na osiągniecie takiego wyniku wpływ miało kilka czynników.

Dobry rok dla fotowoltaiki – wzrost mocy o 163,8 proc.

Program “Mój Prąd”, który wystartował 30 sierpnia, cieszy się w Polsce olbrzymią popularnością. Dotacja w wysokości maksymalnie 5 tys. zł na instalacje od 2 do 10 kW mocy spowodowała, że na dzień 9 grudnia liczba zatwierdzonych wniosków wyniosła 11 172 sztuk. Kolejny nabór w programie ma ruszyć 13 stycznia 2020 roku.

Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych ułatwiło także ujednolicenie podatku VAT. Został on obniżony z 23% do 8% dla instalacji realizowanych na na przydomowym gruncie lub budynku gospodarczym. Zanim sejm przyjął projekt nowelizacji ustawy, stawka 8% VAT dotyczyła tylko osób montujących panele fotowoltaiczne na dachach własnych domów.

Ulga termomodernizacyjna, która obowiązuje od stycznia 2019 roku, umożliwiła podatnikom będącym właścicielami budynków jednorodzinnych także odliczenie od podatku kosztów związanych z zakupem ogniw fotowoltaicznych i ich montażem. Podobnie jak w przypadku podatku VAT, w sierpniu 2019 roku ulga termomodernizacyjna została rozszerzona i objęła instalację paneli fotowoltaicznych na przydomowej działce.

Nowelizacje ustawy OZE

W ramach stymulacji sektora odnawialnych źródeł energii polski rząd zmierzył się również z nowelizacją ustawy OZE. W efekcie we wrześniu 2019 roku w życie weszły nowe regulacje, na których skorzystali mali i średni przedsiębiorcy. Zgodnie z nowym prawem mogą oni stać się prosumentami i wprowadzone do sieci nadwyżki nieskonsumowanej energii z OZE rozliczać w systemie opustów (w bilansie 1 : 0,7) , który od 2016 roku obowiązywał właścicieli domów jednorodzinnych korzystających z “zielonej energii”. Jednocześnie utrzymano legislacyjne możliwość sprzedaży energii po średniej cenie na rynku hurtowym.

Firmy jako prosumenci i inne zmiany w prawie dotyczącym OZE

Rozszerzenie definicji prosumenta obejmuje także spółdzielnie energetyczne, które mogą zrzeszać do 1000 członków nawet z 3 sąsiadujących ze sobą gmin wiejskich lub miejsko-wiejskich. Warunek jest jednak taki, że w przypadku instalacji OZE wytwarzających energię elektryczną ich moc nie będzie przekraczać 10 MW. W tym przypadku rozliczenie w systemie opustów odbywa się w bilansie 0 : 06.

Nowelizacja ustawy OZE doprecyzowała również, że w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego nie jest konieczne uwzględnianie mikroinstalacji. Zlikwidowano zapis o obowiązku uwzględniania projektu budowlanego instalacji fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej poniżej 6,5 kW (pod kątem ochrony przeciwpożarowej).

Aukcje OZE

Nowelizacja ustawy umożliwiła przeprowadzenie aukcji OZE w 2019 roku.

Urząd Regulacji Energetyki zorganizował aukcje na instalacje wiatrowe, fotowoltaiczne, mieszane fotowoltaiczno-wiatrowe i biogazowe. W przypadku ceny energii ze słońca i wiatru ceny zamknęły się pomiędzy 162,83 zł/MWh a 233,29 zł/MWh i łącznie zakontraktowano około 77,84 milionów MWh na kwotę około 16,23 milionów złotych.

W przypadku aukcji na instalacje biogazowe do 1 MW z 6 ofert wygrały 4, a ceny zamknęły się w przedziale 640,55 zł/MWh a 664,49 zł/MWh. Zakontraktowano łącznie ok. 270 tysięcy MWh na kwotę ok. 177,5 mln zł na okres 11 lat.

Wyniki Aukcji OZE listopad-grudzień 2019

Rządowy program Czyste Powietrze

Czyste Powietrze, to na przełomie 2018/2019 roku sztandarowy program rządu do walki ze smogiem. Cel to wymiana starych, nieefektywnych źródeł energii, takich jak kopciuchy, na nowe, spełniające wymogi unijne piece do ogrzewania oraz podniesienie efektywności energetycznej budynków (termomodernizacja). Początkowy budżet to 103 mld złotych, z czego dofinansowania stanowią 63,3 mld zł, a reszta w kwocie 39,7 mld zł dostępna miała być w formie pożyczek.

Pierwsze umowy w ramach programu Czyste Powietrze podpisano już na początku stycznia 2019 roku.

Czyste Powietrze: pierwsze umowy już podpisane

Szybko jednak okazało się, że program wymaga wielu poprawek i nie przekłada się na efektywną walkę ze smogiem.

“Czyste Powietrze” – złożono wnioski na 2 miliardy złotych, do realizacji przekazano połowę

Zgodnie z początkowymi założeniami program Czyste Powietrze powinien być realizowany przez dziesięć lat. Zakłada się, że termomodernizacji zostanie poddanych ponad 4 mln domów jednorodzinnych.

Termomodernizacja

Skoro program Czyste Powietrze nie nabrał rozpędu, końcem grudnia 2019 roku rząd przyjął projekt zmian w ustawie o wsparciu docieplenia domów. Już od 1 kW mocy właściciele domów jedno i wielorodzinnych mogą skorzystać z premii za połączenie termomodernizacji z instalacją OZE. Premia może wynieść nawet 21 procent.

Od przyszłego roku nawet 21% zwrotu kosztów termomodernizacji domu

Rządowy program Energia Plus 

Rządowy program Energia Plus, skierowany do przedsiębiorców, ma za zadanie zachęcać firmy do wykorzystywania energetyki odnawialnej do zasilania własnych firm oraz do sprzedaży nadmiaru wyprodukowanej energii. W ramach tego projektu przyznawane będą preferencyjne pożyczki i dofinansowania do instalacji nowoczesnych źródeł odnawialnych, takich jak mikroelektrownie wodne czy instalacje fotowoltaiczne.

– Rok 2019 będzie rokiem prosumentów  – powiedziała pani minister Jadwiga Emilewicz. – Będzie tym modelem, który będziemy się starać, razem z porozumieniem, silnie promować.

Energia Plus ma bazować głównie na instalacjach prosumenckich

Elektromobilność w Polsce

Opracowany przez Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych Licznik Elektromobilności swoją ostatnią aktualizację miał w listopadzie 2019 roku. Wskazywał następujące liczby: 8225 osobowych samochodów elektrycznych, z czego 4886 są w pełni elektryczne a 3339 hybrydowe. W samym 2019 roku nowych i używanych samochodów elektrycznych zarejestrowano w sumie 3591. W porównaniu z rokiem poprzednim jest to skok o 98% (1810).

W przypadku pojazdów jednośladowych – motocykli i motorowerów elektrycznych na koniec listopada 2019 roku na polskich drogach poruszało się łącznie 6204, z czego motorowery stanowią zdecydowaną większość – 5952. Jeśli chodzi o nowe rejestracje, to w porównaniu z 2018 rokiem, Licznik Elektromobilności odnotował wzrost o 101%  – w okresie styczeń – listopad 2018 roku było ich 1544, zaś w analogicznym okresie roku minionego 3111. Największe liczby możemy znaleźć przy ilości zarejestrowanych hybrydowych samochodów osobowych i dostawczych (nowych i używanych). Łącznie takich pojazdów do końca listopada 2019 w użyciu jest ich aż 115 308 egzemplarzy. W minionym roku nowych rejestracji tych pojazdów było 38 938 i jest to lepszy wynik od tego z 2018 o 59%.

Jeśli chodzi o infrastrukturę dla pojazdów elektrycznych, czyli przede wszystkim o budowę stacji ładowania, to zdecydowanie pod tym względem w awangardzie znalazła się Warszawa. W stolicy samochody elektryczne można załadować w ponad 120 miejscach. Daleko w tyle są Wrocław, Katowice, czy Kraków. W minionym roku, na koniec listopada 2019 do użytku oddano 972 nowe stacje i dzięki temu ich liczba w całej Polsce wzrosła do 1764 ogólnodostępnych stacji ładowania. 

fot. główne: Canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.