Już na początku roku pojawiła się informacja na temat gatunku, który jako pierwszy został oficjalnie uznany za wymarły w 2020 r. Ten niechlubny tytuł przypadł w udziale wiosłonosowi chińskiemu.

Wiosłonos chiński już w latach 90. XX w. został zaklasyfikowany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jako gatunek krytycznie zagrożony. Mijające lata nie przyczyniły się do poprawy jego sytuacji – ostatniego żywego przedstawiciela widziano w 2003 r. Z tego względu w 2017 i 2018 r. grupa badawcza pod kierownictwem Hiu Zhanga przeprowadziła badania terenowe w miejscach żerowania wiosłonosów chińskich. W tym celu sprawdzono nawet targi rybne. Nigdzie jednak nie stwierdzono obecności przedstawicieli tego gatunku. Artykuł podsumowujący badania oraz opisujący proces wymierania wiosłonowsów został opublikowany na łamach czasopisma „Science of The Total Environment”. 

Wiosłonos chiński (Psephurus gladius) był jedynym przedstawicielem rodzaju Psephurus. Był to zarazem jeden z dwóch żywych gatunków ryb z rodziny wiosłonosowatych (Polyodontidae), tuż obok wiosłonosa amerykańskiego (Polyodon spathula). Wiosłonos chiński należał do gatunków anadromicznych – część swojego dorosłego życia spędzał na morzu, by w czasie tarła migrować w górę rzeki. Jego średnia waga wynosiła 300 kg przy długości ok. 3 metrów. Najważniejszym obszarem żerowania wiosłonosów chińskich była rzeka Jagcy. Według szacunków gatunek ten żył w tym miejscu od 15 mln lat. 

Na wymarcie wiosłonosów chińskich wpływ miało kilka czynników. Jednym z nich jest przełowienie – w latach 70. XX w. wyławiano rocznie niemal 25 ton przedstawicieli tego gatunku. Do wyginięcia wiosłonosów chińskich przyczyniło się także wybudowanie w 1981 r. tamy Gezhouba na rzece Jangcy. Tama zakłóciła dotychczasowy cykl życia tych ryb: rozdzieliła ich populację oraz sprawiła, że nie wszystkie osobniki mogły odbyć wędrówkę do tarlisk. 

– To pierwsza z tak dużych ryb słodkowodnych, a wiele innych jest zagrożonych. Obawa polega na tym, że może wymrzeć więcej gatunków, ale mamy nadzieję, że odwrócimy tę tendencję zanim będzie za późno – zauważa Zeb Hogan, biolog z University of Nevada, którego wypowiedź przytoczył portal national-geographic.pl.

Wiosłonosowate (Polyodontidae) to rodzina jesiotrokształtnych ryb słodkowodnych (rzadziej słonowodnych). Znane są także pod nazwą łyżkowce lub jesiotry wiosłonose. 

fot: Alneth, WikiMedia

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.