Świat kocha czekoladę. Konsumenci z krajów rozwiniętych mogą wybierać wśród kilkuset rodzajów tego przysmaku – mlecznej, białej, z orzechami, nadzieniem owocowym… Zajadamy się nią, często nie zdając sobie sprawy, że za estetycznym opakowaniem i słodkim smakiem stoją gorzkie łzy zmuszanych do pracy dzieci, problemy wylesiania i utraty różnorodności biologicznej. 

Europa zajada się czekoladą

Europa jest największym na świecie importerem kakao, odpowiadającym za ponad 60% jego globalnego spożycia. Jednak mimo iż przyjęta w 2000 roku dyrektywa UE określa, co powinna zawierać czekolada, aspekty środowiskowe i społeczne były nieustannie ignorowane. 

Wraz z pojawieniem się postanowień Zielonego Nowego Ładu, w Unii Europejskiej rośnie presja na tworzenie zrównoważonych łańcuchów dostaw, również w przypadku kakao. 

– Powinniśmy upewnić się, że rolnicy otrzymują godziwe wynagrodzenie oraz są w stanie produkować kakao w zrównoważonych warunkach. Dzięki temu będą mogli kontynuować produkcję w przyszłych pokoleniach – powiedziała Julia Christian z FERN, organizacji pozarządowej. 

Podobnie jak kawa, olej palmowy i soja, kakao jest importowanym towarem leśnym. Wyróżnia je to, że często uprawiane jest w małych gospodarstwach o średniej powierzchni 2,5 hektara. Przez to w proces zaangażowanych jest wielu rolników, a łańcuch dostaw jest niejasny.

– Identyfikowalność, solidny system monitorowania oraz rozmowy z wieloma interesariuszami są wymagane, aby rozwiązać problemy środowiskowe związane z łańcuchem wartości kakao – stwierdził Ethan Budiansky, Dyrektor Ochrony Środowiska w World Cocoa Foundation. 

W zamkniętym kole ubóstwa

Ziarna kakaowe często są jedynymi uprawianymi produktami w niewielkich gospodarstwach rolnych. Oznacza to, że rolnicy są wrażliwi na zmiany ceny i często skłaniają się ku wyższym wskaźnikom produkcji. Wiąże się to z wycinką kolejnych połaci lasu. Zarobki rolników często są poniżej progu ubóstwa wyznaczonego przez ONZ, który wynosi 1,9 dolara dziennie. 

Na polach kakaowych bardzo często pracują również dzieci. W Ghanie i na Wybrzeżu Kości Słoniowej zatrudnionych jest 1,5 miliona dzieci. To 13% więcej niż w ciągu ostatnich 10 lat. 

Wylesianie

W Ghanie i na Wybrzeżu Kości Słoniowej przemysł kakaowy zapewnia utrzymanie nawet 6 milionom rolników, natomiast kolejne 50 milionów osób pracuje na pośrednio powiązanych stanowiskach. 

Jednak to właśnie przemysł kakaowy był powodem wylesiania w tych krajach, częściowo z powodu niekonsekwencji w egzekwowaniu prawa oraz niejasnych tytułów własności gruntów i drzew. 

Lasy na tych obszarach są już dotknięte przez zmiany klimatyczne, co dodatkowo zagraża ekosystemowi, w tym siedliskom szympansów, słoni i łuskowców. 

– Wylesianie ma bezpośredni wpływ na rozkład opadów deszczu na gruntach nadających się do uprawy kakao oraz innych roślin – tłumaczył Budiansky i dodaje – Zatem im większa ingerencja, tym trudniej wyprodukować kakao. To błędne koło. 

Rozwiązaniem może być prawodawstwo

Unia Europejska zaczyna zauważać problemy związane z produkcją oraz importem kakao. Już wcześniej firmy takie jak Mars, Nestlé i Hersche wraz z organizacjami pozarządowymi dobrowolnie ustanawiają systemy certyfikacji i projekty, aby chronić różnorodność biologiczną. 

W ubiegłym tygodniu Parlament Europejski głosował za ograniczeniem możliwości wylesiania oraz łamania praw pracowniczych w ramach produkcji towarów importowanych do UE.

– W przypadku produkcji kakao, kluczowe znaczenie ma zrównoważony rozwój – powiedziała Jutta Urpilainen, komisarz UE ds. partnerstwa międzynarodowego. – Stworzenie trzech filarów zrównoważonego rozwoju za jednym zamachem – społecznego, ekonomicznego i środowiskowego – jest możliwe. Jesteśmy gotowi działać jako uczciwy pośrednik, aby stworzyć podstawy nowych międzynarodowych zasad dla zrównoważonej produkcji kakao.

Potrzebne są trwałe zmiany

W ciągu ostatnich dwóch lat firmy wysłały ok. 2 miliony sadzonek rolnikom z Ghany i Wybrzeża Kości Słoniowej. 

– Posadź drzewa jeden raz i będzie dobrze – to tak nie działa. Potrzebne są długoterminowe inwestycje, w ramach których z czasem przywrócimy zdegradowane tereny i będziemy je chronić – skomentował Budiansky. 

World Cocoa Foundation w 2017 roku uruchomiła inicjatywę Cocoa and Forests Initiative. Jej celem jest ochrona lasów, odnowa zdegradowanych gruntów oraz poprawa produktywności. 

Od tego czasu dwa oddzielne raporty ONZ i Global Forest Watch wykazały, że wylesianie w Ghanie oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej zmniejszyło się o połowę. 

Nadal istnieją wyzwania związane z identyfikowalnością, wykorzystywaniem dzieci do pracy oraz poprawą ustawodawstwa i egzekwowania prawa w krajach produkujących kakao. Miejmy nadzieję, że globalny dialog i zaangażowanie społeczeństwa przyczynią się do poprawy zrównoważonego rozwoju oraz poszanowania praw pracownika.

Źródło: euractiv.com

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.