Emisja dwutlenku węgla oraz zużycie węgla i gazu spadły w Unii Europejskiej do poziomu niespotykanego od trzydziestu lat. Jaki wpływ na europejską gospodarkę ma kryzys wywołany rosyjską agresją na Ukrainę?

Emisje CO2 najniższe od 30 lat

To, jak duży wpływ na Unię Europejska ma konflikt za naszą wschodnią granicą, pokazuje wykres emisji oraz zużycia węgla i gazu. Okazuje się, że konieczność oszczędzania surowców obniżyła emisyjność Starego Kontynentu do poziomu niespotykanego od dziesięcioleci.

Najniższe od 30 lat okazały się:

– całkowite emisje CO2,
– zużycie gazu,
– emisje CO2 z sektora elektroenergetycznego,
– wytwarzanie energii z paliw kopalnych.

Dane pochodzą z prowadzonych w czasie zbliżonym do rzeczywistego pomiarów fińskiego Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA).

Całkowite emisje CO2 spadają od lipca, co jest spowodowane dramatycznym ograniczeniem zużycia gazów kopalnych w przemyśle i budynkach.

Powszechnie spodziewano się, że ​​kryzys doprowadzi do wzrostu emisji w UE. Unia faktycznie zwiększyła import paliw kopalnych z całego świata, ale powodem nie był wzrost konsumpcji.

Unijne przedsiębiorstwa użyteczności publicznej starały się zastąpić dostawy z Rosji, ponieważ Moskwa odcięła eksport gazu do UE. Bruksela z kolei zakazała importu węgla z Rosji. Dodatkowo ograniczona produkcja energii jądrowej i odnawialnej z elektrowni wodnych doprowadziła do wzrostu zapotrzebowania na węgiel i gaz na początku 2022 roku.

Głównym motorem spadku emisji są redukcje zużycia energii elektrycznej i gazu spowodowane wysokimi cenami. Powodów jest jednak więcej.

Czemu emisje CO2 są niższe?

Redukcja emisji spowodowana jest wpływem wysokich cen paliw kopalnych w połączeniu ze wzrostem produkcji energii wiatrowej i słonecznej. W sektorze energetycznym zarówno moc uzyskana z węgla, jak i gazu spadły w listopadzie do historycznych poziomów. 

Wysokie temperatury nie są głównym powodem spadku emisji, ponieważ przyczyniły się jedynie do redukcji zapotrzebowania na gaz na poziomie 10% poza sektorem energetycznym. Rzeczywiste zapotrzebowanie na ten surowiec spadło jednak aż o 26%. Innymi słowy, wyższe temperatury do listopada 2022 roku odpowiadały za około jedną trzecią spadku zapotrzebowania na gaz i energię w stosunku do 2021 roku.

Zapotrzebowanie na gaz w związku z wyższymi temperaturami spadło o 20%, podczas gdy zapotrzebowanie na energię było mniejsze o 10% w porównaniu z listopadem 2021 roku. Wysokie ceny energii powodują zmniejszenie popytu m.in. z powodu polityki oszczędzania energii (np. obowiązkowo niższe temperatury w pomieszczeniach).

Wysokie ceny paliw kopalnych zachęcają państwa do przyspieszenia inwestycji w czystą energię i efektywność energetyczną, co z czasem będzie miało duży wpływ na emisje. Jak sytuacja na rynkach energii wpłynęła na funkcjonowanie sektorów energetycznych poszczególnych państw?

Emisje w poszczególnych krajach

We Francji i Niemczech miały miejsce duże redukcje produkcji energii jądrowej. W Niemczech wzrost produkcji energii wiatrowej i słonecznej zrekompensował zamknięcie elektrowni jądrowych, a niewielka redukcja zapotrzebowania na energię sprawiła, że ​​zarówno produkcja energii węglowej, jak i tej uzyskiwanej z gazu także obniżyła się w stosunku do ubiegłego roku

Spadek produkcji jądrowej we Francji był ogromny, ale duży spadek popytu w połączeniu ze wzrostem produkcji energii wiatrowej i słonecznej nie doprowadził do wzrostu produkcji energii z paliw kopalnych w tym kraju. W Hiszpanii, Belgii i we Włoszech wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych i spadek popytu spowodowały spadek cen paliw kopalnych. W Czechach, Polsce, Finlandii, Szwecji i Holandii nie odnotowano wzrostu produkcji czystej energii, ale produkcja energii ze źródeł kopalnych mimo wszystko spadła z powodu spadku popytu.

Na kryzys energetyczny i wysokie temperatury nakładają się ponadto długoterminowe efekty zmiany polityki energetycznej i klimatycznej UE. Według analizy przeprowadzonej przez European Environment Agency, emisje krajów Unii Europejskiej razem ze Zjednoczonym Królestwem w 2020 roku było o 34% mniejsze w porównaniu do 1990 roku, wynosząc aż 1.94 miliardów ton CO2e.

Poprawę w zakresie emisji gazów cieplarnianych widać w niemal wszystkich sektorach. Wyjątkiem są transport oraz chłodzenie. Największą redukcję zauważyć można w przemyśle, a także produkcji elektryczności oraz ciepła. 

Unia Europejska obniżyła emisje o 34% od 1990 roku

źródło: energyandcleanair.org, zdj. główne: canva

Artykuł stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują swiatoze.pl. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.